Co będzie budzić wstręt i odrazę naszych potomków?

Co będzie budzić wstręt i odrazę naszych potomków?

Wyobraź sobie, że masz szczęście (lub pecha – w zależności od perspektywy) żyć kolejne sto lat. Jest rok 2123, a Ty jesteś w swoim obecnym wieku plus sto. Otacza Cię rodzina i przyjaciele, może jacyś reporterzy, a może nawet jakieś nie-ludzkie istoty (cokolwiek brzmi dla Ciebie wiarygodnie). Są oni ciekawi Twojego doświadczenia z pierwszej ręki – jak to było żyć sto lat temu. Jednak w miarę postępu rozmowy, zaczynasz się czuć coraz bardziej niekomfortowo. Większość pytań jest prosta i dotyczy praktycznych aspektów życia. A jednak, gdy odszukujesz w pamięci i podajesz kolejne szczegóły, tak by jak najlepiej przedstawić wierną relację z życia w 2023 roku, na twarzach swoich słuchaczy widzisz coś znacznie więcej niż tylko zdumienie. Wszyscy są mili i traktują Cię z należytym szacunkiem, ale szybko zdajesz sobie sprawę z tego, że kolejne pytania to zawoalowane wersje na wpół oskarżającego, na wpół zdegustowanego: „Ale jak tak można…?”.

Czy powyższa sytuacja jest wysoce prawdopodobna? Zapewne nie. Czy jest choć trochę prawdopodobna? Jest to dyskusyjne – a to, czy taki byłby wynik podobnej rozmowy, zależy od kilku czynników, ale moim celem nie jest zarysowanie precyzyjnego obrazu. Chodzi o to, że ta wymyślona sytuacja jest użytecznym narzędziem do spojrzenia na teraźniejszość z innego punktu widzenia. Zastanów się, jak obecne sposoby postępowania byłyby odbierane przez naszych dalekich przodków. Czy wszystkie byłyby dla nich do zaakceptowania? Zapewne nie – i takich przykładów można by wymienić wiele. Musimy więc postarać się bardziej: czy w naszym współczesnym sposobie życia jest coś, co dziś jest powszechne, ale może być postrzegane jako bardzo kontrowersyjne w przyszłości – coś, czego dziś właściwie nikt, łącznie z tobą, nie chce kwestionować? Jest to znacznie trudniejsze pytanie, ale możemy założyć, że nasi dalecy przodkowie również nie byli świadomi tego, jak będziemy postrzegać niektóre z ich zachowań.

Można by słusznie argumentować, że moralność jest trudna do zdefiniowania za pomocą kryteriów naukowych i niemierzalna. Być może idea obiektywnej moralności nie brzmi tak źle jak „relatywizm moralny”, ale jest niemal równie dyskusyjna. Jak więc decydujemy o tym, co jest złe, a co dobre? Jakie mamy prawo, by kogokolwiek osądzać? Na potrzeby tego projektu staraliśmy się unikać meandrów takich rozważań i zadaliśmy sobie o wiele prostsze i raczej bezpośrednie pytanie: Co w dzisiejszej rzeczywistości będzie budzić odrazę kolejnych pokoleń? A w szczególności: Które z tych zachowań czy zjawisk są przez nas dziś w dużej mierze niezauważalne?

Czy to wszystko ma znaczenie? Ma – z kilku powodów. Po pierwsze, tego rodzaju refleksja może pozytywnie wpłynąć na Twoje rozumienie przyszłości, zachęcając do kwestionowania założeń, wyobrażania sobie alternatyw, surfowania na fali niepewności – i sprawić, że będziesz bardziej świadomy/świadoma przyszłości. Co ważniejsze: im szybciej my, ludzie, zdamy sobie sprawę z naszego „współczesnego barbarzyństwa”, tym szybciej będziemy mogli wejść na drogę ku lepszej, bardziej dojrzałej ludzkości. Jeśli te powody wciąż nie są dla Ciebie wystarczające, to co powiesz na szansę dołączenia do grona oświeconych, którzy wyprzedzają swoje czasy? Czytaj dalej!

Norbert Kołos
Partner zarządzający
4CF The Futures Literacy Company

WSPÓŁCZESNE BARBARZYŃSTWA

WSPÓŁCZESNE BARBARZYŃSTWA

Krótkowzroczne byłoby założenie, że my, jako ludzkość, osiągnęliśmy taki poziom dojrzałości, że kolejne pokolenia nie uznają przynajmniej niektórych aspektów naszej – pozornie cywilizowanej – codzienności za odpychające, czy wręcz żałosne.
Zapytaliśmy więc 60 futurystów z całego świata:
„Co w dzisiejszej rzeczywistości będzie budzić odrazę kolejnych pokoleń?”

Wiele z problemów, które znalazły się w raporcie, już dziś znajduje się w publicznym dyskursie. To wskazuje na obszary, w których muszą nastąpić zmiany. Nas jednak szczególnie interesowały te zachowania czy zjawiska, które są przez nas dziś w dużej mierze niezauważalne.

Dlatego raport ten przedstawia spostrzeżenia futurystów pogrupowane w 93 współczesne barbarzyństwa ocenione w głosowaniu jako najbardziej odkrywcze – które kwestionują silne założenia dotyczące przyszłości.

Mamy nadzieję, że raport zainspiruje dyskusję i dostarczy pomysłów na nowe ścieżki badań i publikacje naukowe oraz zachęci do działania w teraźniejszości ku poprawie naszej przyszłości.